Na początek, zanim przejdziemy do przebiegu zdarzeń zmierzających do likwidacji Zespołu Szkół, kilka faktów. Obecnie w całym Zespole uczy się ok. 600 uczniów, prawie 400 gimnazjalistów i ok. 200 licealistów. W innej szkole ponadgimnazjalnej w Trzemesznie – Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. Hipolita Cegielskiego w skład, którego wchodzą Zasadnicza Szkoła Zawodowa i Technikum Obsługi Turystycznej uczy się około 200 uczniów.
Gimnazja powstały w Polsce w wyniku reformy systemu oświaty w 1999 roku. W Trzemesznie na mocy porozumienia między Powiatem Gnieźnieńskim a Gminą Trzemeszno zdecydowano się nie tworzyć oddzielnego gimnazjum, lecz połączyć gimnazjum i liceum w jeden organizm. W ten sposób powstał Zespół Szkół Gimnazjum i Liceum im. Michała Kosmowskiego. Ustalono, że organem prowadzącym dla Zespołu Szkół będzie Starostwo Gnieźnieńskie. Gmina otrzymywała subwencję na gimnazjum do swojego budżetu, a następnie przekazywała stosowną kwotę organowi prowadzącemu Zespół Szkół.
W międzyczasie dokonano pewnych korekt w porozumieniu, najpierw w roku 2004, a następnie w roku 2011. Było to wynikiem m.in. tego, że ministerstwo finansów przekazało omyłkowo subwencję naliczoną na gimnazjum zarówno do gminy, jak i do powiatu. Stąd też na przełomie roku 2010/11 pojawiły się naciski ze strony starosty na burmistrza by podpisać aneks do dotychczasowego porozumienie. Aneks taki podpisano latem 2011 roku. Poprzedziła je m.in. wizyta obecnego Starosty Gnieźnieńskiego Dariusza Pilaka na sesji Rady Miejskiej w Trzemesznie w dniu 30 marca. Wówczas to Starosta Dariusz Pilak zachwalał model połączenia gimnazjum z liceum, jako nie tylko zgodny z duchem reformy oświaty (chodziło przede wszystkim o reformę zmieniającą program nauczania), ale wręcz wzorcowy dla całego kraju. Podobnej treści wypowiedź miała miejsce podczas spotkania z nauczycielami Zespołu latem 2011.
W grudniu 2011 roku do gminy z powiatu trafiło pismo z żądaniem dopłacenia przez Gminę Trzemeszno ok. 380 tys. złotych na funkcjonowanie gimnazjum, jednakże bez żadnego uzasadnienia wyliczenia akurat takiej sumy. Doprowadziło to do nieporozumień i groźby ze strony Starosty zerwania porozumienia i likwidacji z dniem 1 września 2012 Zespołu. W styczniu i lutym 2012 Starosta i Burmistrz prowadzili rozmowy na temat wysokości kwoty należnej za prowadzenie gimnazjum. Starostwo na przestrzeni kilku miesięcy przedstawiało różne kwoty, które dochodziły nawet do 500 tys. zł. W końcu padła kwota ok. 240 tys. (ale była to kwota z wliczeniem odpisów na fundusz socjalny, co nie jest zgodne z obowiązującym porozumieniem). Stanowisko Gminy było co do zasady niezmienne - na mocy porozumienia, jej zdaniem, Powiatowi należało przekazać ok. 140 tys. Zważywszy na tak duże rozbieżności w wyliczeniach, wydaje się, że żądania finansowe miały stać się tylko dogodnym pretekstem do zerwania umowy i usunięcia gimnazjalistów z budynków przy pl. Kosmowskiego. A w przekonaniu wielu osób, jest to początek realizacji planu, zmierzającego w dłuższej perspektywie do likwidacji trzemeszeńskich szkól gimnazjalnych i skupienia całego szkolnictwo ponadgimnazjalnego w Gnieźnie. Pojawia się zatem pytanie, co takiego stało się od wypowiedzi Starosty Dariusza Pilaka z kwietnia 2011, a potem lata 2011 roku, kiedy mówił o modelowym wzorcu funkcjonowania Zespołu Szkół w Trzemesznie?
W odpowiedzi na działania władz powiatowych Rada Miejska w Trzemesznie podjęła 19 marca 2012 roku uchwałę intencyjną dotyczącą przejęcia prowadzenia Zespołu Szkół przez Gminę Trzemeszno. Na takie rozwiązanie, ciągle jeszcze nie chce zgodzić się Starostwo, twierdząc, że Gmina na pewno tak dobrze jak Powiat nie poradzi sobie z tym zadaniem. Stanowisko Powiatu (czyli usunięcie gimnazjum z budynków przy placu Kosmowskiego i połączenie liceum z Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych) zjednoczyły i zmobilizowały lokalne środowisko. Stanowisko mieszkańców poparli absolwenci Liceum, parlamentarzyści, autorytety naukowe z rektorem UAM na czele (ich wypowiedzi możecie znaleźć Państwo w dziale Dokumenty). Ostatecznie udało się wymóc na Starostwie zachowanie status quo na rok szkolny 20012/13, ponieważ planowane przez Starostwo działania były niezgodne z prawem.
W tym miejscu warto wspomnieć, że Pan Starosta pytany, co stanie się z młodzieżą gimnazjalną odpowiadał, że to nie jego problem, lecz Pana Burmistrza. I że jego to nie obchodzi, bo to nie jego zadanie.
Kolejnym etapem realizacji planu Starostwa była sesja Rady Powiatu, która odbyła się 28 czerwca 2012 roku. Rada podjęła wówczas uchwałę o rozwiązaniu Zespołu Szkół Gimnazjum i Liceum im. Michała Kosmowskiego w Trzemesznie z dniem 31 sierpnia 2013 roku. Sesja miała dość burzliwy przebieg, ale ze strony Starosty nie padło żadne konkretne uzasadnienie wprowadzanych zmian, nie podano jakie będą korzyści z forsowanego przez Starostwo rozwiązania (w tym finansowe), w jaki sposób skorzystają na tym uczniowie etc. Ani jednego słowa na ten temat. Na pytanie, jakie argumenty są za takim rozwiązaniem, usłyszeliśmy tylko od Przewodniczącego Rady Powiatu Zdzisława Kujawy: a jakie są przeciw? I że to, czy Rada ma rację czy nie, to za kilka lat oceni historia… Ostatecznie radni tylko jednym głosem przegłosowali rozwiązanie Zespołu. Za takim rozwiązaniem głosowali: Anna Wójcik-Starczewska, Zdzisław Kujawa, Jan Gorzelańczyk, Telesfor Gościniak, Jerzy Imbierowicz, Wojciech Jerzakowski (wszyscy z klubu SLD) oraz Ewa Mądra, Krystyna Żok, Tomasz Budasz , Rajmund Gąsiorek, Dariusz Pilak, Marian Pokładecki, Radosław Sobkowiak (wszyscy z klubu PO). W odpowiedzi do Rady Powiatu trafiły w trybie art. 87 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym wezwania rodziców dzieci uczęszczających do Zespołu Szkół do usunięcia naruszeń ich interesu prawnego – zostaną one rozpatrzone przez Radę Powiatu na sesji w dniu 27 września 2012 roku.
Na sesji w dniu 28 czerwca 2012 roku miało także dojść do przyjęcia uchwały o rozwiązania Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Hipolita Cegielskiego w Trzemesznie oraz zawiązaniu nowego Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych. Brak stosownych opinii rad pedagogicznych spowodował jednak, że nad tym projektem nie dyskutowano, ani go nie głosowano.
Gimnazja powstały w Polsce w wyniku reformy systemu oświaty w 1999 roku. W Trzemesznie na mocy porozumienia między Powiatem Gnieźnieńskim a Gminą Trzemeszno zdecydowano się nie tworzyć oddzielnego gimnazjum, lecz połączyć gimnazjum i liceum w jeden organizm. W ten sposób powstał Zespół Szkół Gimnazjum i Liceum im. Michała Kosmowskiego. Ustalono, że organem prowadzącym dla Zespołu Szkół będzie Starostwo Gnieźnieńskie. Gmina otrzymywała subwencję na gimnazjum do swojego budżetu, a następnie przekazywała stosowną kwotę organowi prowadzącemu Zespół Szkół.
W międzyczasie dokonano pewnych korekt w porozumieniu, najpierw w roku 2004, a następnie w roku 2011. Było to wynikiem m.in. tego, że ministerstwo finansów przekazało omyłkowo subwencję naliczoną na gimnazjum zarówno do gminy, jak i do powiatu. Stąd też na przełomie roku 2010/11 pojawiły się naciski ze strony starosty na burmistrza by podpisać aneks do dotychczasowego porozumienie. Aneks taki podpisano latem 2011 roku. Poprzedziła je m.in. wizyta obecnego Starosty Gnieźnieńskiego Dariusza Pilaka na sesji Rady Miejskiej w Trzemesznie w dniu 30 marca. Wówczas to Starosta Dariusz Pilak zachwalał model połączenia gimnazjum z liceum, jako nie tylko zgodny z duchem reformy oświaty (chodziło przede wszystkim o reformę zmieniającą program nauczania), ale wręcz wzorcowy dla całego kraju. Podobnej treści wypowiedź miała miejsce podczas spotkania z nauczycielami Zespołu latem 2011.
W grudniu 2011 roku do gminy z powiatu trafiło pismo z żądaniem dopłacenia przez Gminę Trzemeszno ok. 380 tys. złotych na funkcjonowanie gimnazjum, jednakże bez żadnego uzasadnienia wyliczenia akurat takiej sumy. Doprowadziło to do nieporozumień i groźby ze strony Starosty zerwania porozumienia i likwidacji z dniem 1 września 2012 Zespołu. W styczniu i lutym 2012 Starosta i Burmistrz prowadzili rozmowy na temat wysokości kwoty należnej za prowadzenie gimnazjum. Starostwo na przestrzeni kilku miesięcy przedstawiało różne kwoty, które dochodziły nawet do 500 tys. zł. W końcu padła kwota ok. 240 tys. (ale była to kwota z wliczeniem odpisów na fundusz socjalny, co nie jest zgodne z obowiązującym porozumieniem). Stanowisko Gminy było co do zasady niezmienne - na mocy porozumienia, jej zdaniem, Powiatowi należało przekazać ok. 140 tys. Zważywszy na tak duże rozbieżności w wyliczeniach, wydaje się, że żądania finansowe miały stać się tylko dogodnym pretekstem do zerwania umowy i usunięcia gimnazjalistów z budynków przy pl. Kosmowskiego. A w przekonaniu wielu osób, jest to początek realizacji planu, zmierzającego w dłuższej perspektywie do likwidacji trzemeszeńskich szkól gimnazjalnych i skupienia całego szkolnictwo ponadgimnazjalnego w Gnieźnie. Pojawia się zatem pytanie, co takiego stało się od wypowiedzi Starosty Dariusza Pilaka z kwietnia 2011, a potem lata 2011 roku, kiedy mówił o modelowym wzorcu funkcjonowania Zespołu Szkół w Trzemesznie?
W odpowiedzi na działania władz powiatowych Rada Miejska w Trzemesznie podjęła 19 marca 2012 roku uchwałę intencyjną dotyczącą przejęcia prowadzenia Zespołu Szkół przez Gminę Trzemeszno. Na takie rozwiązanie, ciągle jeszcze nie chce zgodzić się Starostwo, twierdząc, że Gmina na pewno tak dobrze jak Powiat nie poradzi sobie z tym zadaniem. Stanowisko Powiatu (czyli usunięcie gimnazjum z budynków przy placu Kosmowskiego i połączenie liceum z Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych) zjednoczyły i zmobilizowały lokalne środowisko. Stanowisko mieszkańców poparli absolwenci Liceum, parlamentarzyści, autorytety naukowe z rektorem UAM na czele (ich wypowiedzi możecie znaleźć Państwo w dziale Dokumenty). Ostatecznie udało się wymóc na Starostwie zachowanie status quo na rok szkolny 20012/13, ponieważ planowane przez Starostwo działania były niezgodne z prawem.
W tym miejscu warto wspomnieć, że Pan Starosta pytany, co stanie się z młodzieżą gimnazjalną odpowiadał, że to nie jego problem, lecz Pana Burmistrza. I że jego to nie obchodzi, bo to nie jego zadanie.
Kolejnym etapem realizacji planu Starostwa była sesja Rady Powiatu, która odbyła się 28 czerwca 2012 roku. Rada podjęła wówczas uchwałę o rozwiązaniu Zespołu Szkół Gimnazjum i Liceum im. Michała Kosmowskiego w Trzemesznie z dniem 31 sierpnia 2013 roku. Sesja miała dość burzliwy przebieg, ale ze strony Starosty nie padło żadne konkretne uzasadnienie wprowadzanych zmian, nie podano jakie będą korzyści z forsowanego przez Starostwo rozwiązania (w tym finansowe), w jaki sposób skorzystają na tym uczniowie etc. Ani jednego słowa na ten temat. Na pytanie, jakie argumenty są za takim rozwiązaniem, usłyszeliśmy tylko od Przewodniczącego Rady Powiatu Zdzisława Kujawy: a jakie są przeciw? I że to, czy Rada ma rację czy nie, to za kilka lat oceni historia… Ostatecznie radni tylko jednym głosem przegłosowali rozwiązanie Zespołu. Za takim rozwiązaniem głosowali: Anna Wójcik-Starczewska, Zdzisław Kujawa, Jan Gorzelańczyk, Telesfor Gościniak, Jerzy Imbierowicz, Wojciech Jerzakowski (wszyscy z klubu SLD) oraz Ewa Mądra, Krystyna Żok, Tomasz Budasz , Rajmund Gąsiorek, Dariusz Pilak, Marian Pokładecki, Radosław Sobkowiak (wszyscy z klubu PO). W odpowiedzi do Rady Powiatu trafiły w trybie art. 87 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym wezwania rodziców dzieci uczęszczających do Zespołu Szkół do usunięcia naruszeń ich interesu prawnego – zostaną one rozpatrzone przez Radę Powiatu na sesji w dniu 27 września 2012 roku.
Na sesji w dniu 28 czerwca 2012 roku miało także dojść do przyjęcia uchwały o rozwiązania Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Hipolita Cegielskiego w Trzemesznie oraz zawiązaniu nowego Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych. Brak stosownych opinii rad pedagogicznych spowodował jednak, że nad tym projektem nie dyskutowano, ani go nie głosowano.